Heybeliada Eski Türk İlkokulu

Heybeliada’daki birçok kurum ve kuruluş gibi Müslüman-Türk öğrencilerin devam ettiği ilkokulun da tarihi pek az bilinmektedir. Başlıca Nejat Gülen’in Heybeliada (İstanbul 1984 ve 1985) ve Resimlerle Heybeliada (İstanbul, t.y.) kitaplarında aktardığı bilgilere dayanan bu tarih, şöyle özetlenebilir:

Heybeliada’nın ilk Türk ilkokulu, Rum İlkokulu’ndan yarım yüzyıl sonra, 1900’lerin başlarında bugünkü Deniz Lisesi lojmanlarının bulunduğu yerde, Toplukır’da kurulmuştur. Büyük, tek odalı ahşap bir binadan oluşan bu okulun öğrencileri büyük ölçüde Bahriye Okulu görevlileriinin çocuklarından oluşmaktaydı. 1909’da okul, Heybeliada Hürriyet Mektebi adını aldı.

Heybeliada Türk İlkokulu daha sonraki yıllarda sık sık yer değiştirdi.Önce Şadiye Sokağında bir ahşap binaya, daha sonra uzun yıllar ortaokul binası olan Hüseyin Rahmi Bey Sokağı ile Bahriye Hamamı Sokağının kesim noktasındaki Pertev Beyin konağına, ve bir süre sonra da rıhtımda Bristol Oteli’nin binasına taşındı ve bu arada adı Orhan Gazi Numune Mektebi oldu. İstanbul Müttefik Kuvvetler tarafından işgal edilince,Türk İlkokulu Bristol Oteli binasını boşaltmak zorunda kaldı ve kısa bir süre Lozan Zaferi Caddesindeki Özdeş Konağının bodrumuna sığındıktan sonra, ardından Fettah Sokaktaki Abbas Halim Paşa’nın selamlık binasına taşındı.

Bütün bu maceralardan sonra Heybeliada Türk İlkokulu ilk uzun dönemli varlığını eski Triandafilis Köşkünde kurdu. Yarım yüzyıla yakın bir süre, binlerce adalı çocuk bu binada eğitim gördü. Bugün Heybeliada’da doğup, ya da çok erken yaşlarda adaya gelip yaşı 50-55’in üzerinde olanlar çok büyük oranda Refah Şehitleri Caddesi üzerindeki bu binada okumuşlardır.

Heybeliada İlkokulu’nda okumuş, elinde o döneme ait fotoğrafları, dokümanları, anıları olan eski mezunlar eğer bizlerle bunları paylaşırsa çok mutlu olacağız. Katkıları için şimdiden herkese çok teşekkür ederiz.