1923 Öncesinde Triandafilidis Köşkü

Nejat Gülen, Orhan Türker, Akilas Millas gibi değerli yerel tarihçilerin çalışmalarına rağmen Heybeliada’daki önemli tarihi binalar hakkında çok sınırlı bilgiye sahip bulunuyoruz. Üstelik, Akilas Milas’ın Heybeliada  kitabının henüz Yunanca’dan Türkçeye çevrilmemiş oluşu, bu bilgilere ulaşımı daha da zorlaştırıyor. Yakın yıllarda kurulan Adalar Müzesi’nin sitesine koyduğu ya da Pars Tuğlacı’nın İstanbul Adaları iki ciltlik kitabında yer verdiği bilgilerin sınırlılığı ve bunların genellikle araştırılmadan aktarılmış bilgiler oluşu, boşluğu daha da belirgin kılıyor. Ada üzerine yapılan çok az sayıdaki akademik tez çalışmasına ulaşmanın zorlukları tüm bu söylenenlerle birleşince, Heybeliada’da çoğu bina ile ilgili bilgilerimiz, ne yazık ki, bina adı ile kısıtlı kalıyor. Vakıflar Arşivi’ne ve Cumhuriyet öncesine ilişkin tapu kayıtlarına başvurmanın bilinen zorlukları bilgi alma potansiyelimizi iyice daraltıyor.

Triandafilidis Köşkü’nün bu soyadı taşıyan bir papaza ait olduğu değinmesi (Nejat Gülen, Resimlerle Heybeliada, s. 106) ve daha sonra ailenin Yunanistan’a ya da Akilas Milas’ın kitabında yazdığına göre İngiltere’ye göçtüğüne ait ipuçları dışında bina tarihinin ilk dönemi üzerine pek bir şey bilmiyoruz. Binanın mimari özellikleri Refah Şehitleri (eski Panayia, daha sonra İnönü) Caddesi üzerindeki pek çok ahşap köşk gibi bu binanın da, çok büyük olasılıkla 19. yüzyılın son çeyreğinde ya da 20. yüzyıl başlarında yapıldığını ortaya koyuyor. Bina mimarı ya da kalfası hakkında hiçbir bilgiye sahip değiliz.

Ne var ki, uzun süreli ve derinliğine yürütülmesi gereken araştırmalar için, bazı ipuçlarını dikkate alabiliriz: Ekin Dedeoğlu arkadaşımızın başladığı araştırma çalışmaları bize ilgi çekici başlangıçlar sunuyor. Örneğin, Büyükada’da bir zamanlar Troçki’nin kaldığı Sivastopulos-Triandafilidis Köşkü’nü yaptıran aileyle aynı aile olup olmadığı hâlâ araştırılmaktadır. Bu ve buna benzer arşiv bilgilerine ulaşma çabası devam etmektedir.

Binanın bu dönemine ilişkin elinde bilgi- belge- doküman olan kişiler eğer bizle bunları paylaşırlarsa çok mutlu olacağız. Şimdiden çok teşekkürler…